Çfarë është dhimbja e qafës (cervicalgia)?
Dhimbja e qafës, e njohur ndryshe si cervicalgia, është një gjendje e zakonshme që ndikon miliona individë në mbarë botën. Ajo karakterizohet nga ndjesi dhimbjeje, tensioni ose kufizimi i lëvizshmërishë në zonën cervikale të shtyllës kurrizore. Ky problem mund të jetë akut (zgjat disa ditë apo javë) ose kronik (që zgjat më shumë se 3 muaj).
Sa e zakonshme është kjo gjendje?
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetit (WHO), rreth 70% e popullsisë botërore do të përjetojë dhimbje qafe në një moment të jetës. Në Shqipëri, rritja e punës sedentare dhe përdorimi i pajisjeve elektronike ka rritur dukshëm prevalencën e këtij problemi.
Anatomia e qafës dhe përfshirja në dhimbje
Qafa përbehet nga 7 rruaza (C1-C7), disqe të butë që amortizojnë tronditjet, ligamente dhe muskuj që sigurojnë stabilitet dhe lëvizshmëri. Çdo element mund të jetë burim i dhimbjes kur ndodh trauma, përsëritja e lëvizjeve të gabuara, qëndrimi jo korrekt, apo proceset degjenerative.
Shkaqet kryesore të dhimbjes së qafës
- Qëndrimi i keq dhe puna sedentare – Puna para kompjuterit në pozicion të ulur pa pushime shkakton tension të muskujve trapez dhe suboccipitalë.
- Dëmtimet traumatike (whiplash) – Shpesh ndodhin pas aksidenteve automobilistike dhe çojnë në tension muskulor dhe lëvizshmëri të kufizuar.
- Diskopatia cervikale – Degjenerimi i disqeve mes rruazave çon në kompresion të rrënjeve nervore dhe dhimbje qafe që rrezaton në krah.
- Stresi psikologjik – Stresi ndikon direkt në tensionimin e muskujve cervikalë.
Simptomat klinike
- Dhimbje të vazhdueshme ose të çastitshme në pjesën e pasme të qafës
- Kufizim në lëvizjet anash ose në rotacion
- Tension muskulor i prekur me dorë
- Rrezatim i dhimbjes në shpatull ose krah (radikulopati)
- Mpirje, ndjesi shpimi, ose dobësi në krah (shenja të ndërhyrjes neurologjike)
Diagnostikimi i saktë
Diagnoza niset nga ekzaminimi fizik: testimi i lëvizshmërisë, palpimi i muskujve, testet neurologjike dhe vëzhgimi i sjelljes posturale. Më pas, mund të indikohet:
- MRI: për vizualizimin e indeve të buta dhe disqeve.
- Rëntgen/CT: për shikimin e strukturave kockore dhe artrozës.
- EMG: nëse dyshohet për kompresim nervor.
Si ndihmon fizioterapia?
Fizioterapia është metoda më efektive jo-medikamentoze dhe jo-invazive. Ajo përfshin:
1. Terapia manuale
Mobilizime dhe manipulime të lehta të rruazave cervikale për të rikthyer lëvizshmërinë.
2. Ushtrime terapeutike
- Ushtrime për stabilitetin e thellë cervikal
- Forcim i muskujve të qafës dhe shpatullave
- Stretching i muskujve të shkurtuar si levator scapulae dhe trapezius
3. Edukimi dhe korrektimi i posturës
Përgatitja e pacientit për të menaxhuar sjelljen dhe pozicionimin në jetën e përditshme
4. Modalitete ndihmëse
- Terapia me ultratinguj
- Elektrostimulimi
- Terapia me nxehtësi ose akull
Çfarë thotë shkenca?
Sipas studimeve të botuara në Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy (JOSPT) dhe The Lancet, fizioterapia ka efekt të lartë në reduktimin e dhimbjes, rikthimin e funksionit dhe uljen e nevojës për trajtim medikamentoz apo kirurgjik.
A mund të parandalohet dhimbja e qafës?
Po, me disa masa të thjeshta:
- Qëndrim korrekt gjatë punës dhe aktivitetit
- Pushime të rregullta nga ekrani
- Ushtrime të shkurtra në mëngjes dhe pas pune
- Përmirësimi i pozicionit të gjumit
Kur duhet të vizitoheni te fizioterapisti?
- Kur dhimbja zgjat më shumë se 7 ditë
- Kur ndjeheni të kufizuar në lëvizje
- Kur ndjeni mpirje ose rrezatim të dhimbjes
- Për këshilla mbi qëndrimin dhe ushtrimet preventive
Konkluzion
Dhimbja e qafës nuk duhet nënëvlerësuar. Ajo mund të ndikojë seriozisht cilësinë e jetës dhe produktivitetin tuaj. Fizioterapia ofron një zgjidhje të provuar, të sigurt dhe pa efekte anësore. Kërkojini ndihmën specialistëve të certifikuar dhe nisni rikuperimin tuaj që sot.
